Groene zone

De site van Umicore in Hoboken vindt haar oorsprong in 1887. De Duitse bedrijven Metallgesellschaft en Degussa richtten toen langs de oevers van de Schelde de Sociéte Générale Metallurgique op om zilver te winnen uit concentraten en bijproducten van looderts. Met de verdere industriële ontwikkeling van het gebied in de 19e en 20ste eeuw, de komst van scheepswerven en andere fabrieken, ontwikkelde zich ook huisvesting, destijds vaak in de nabijheid van industrie. 

De site en de buurt zijn dus steeds dichter naar elkaar gegroeid, tot op een punt dat de woonwijk en de site, op enkele meters na, aan elkaar grensden. Deze huizen in de Curiestraat dateren van 1958. 

De invloed van de site op de buurt is het grootst in de straten vlak naast de site. De halfjaarlijkse lood-in-bloedmetingen laten telkens zien dat de kinderen die het dichtst bij de site wonen gemiddeld hogere bloedwaarden hebben dan de kinderen verder weg.

We willen de invloed van onze activiteiten op de buurt zoveel mogelijk beperken, niet alleen met milieumaatregelen, maar ook met het aanleggen van een groene zone. Deze structurele en duurzame maatregel zal afstand scheppen tussen het woongebied en de site. De groene zone beslaat ongeveer 6 hectare, waarvan 1 hectare bos dat in het voorjaar van 2021 op onze site is aangelegd, en ongeveer 5 hectare aangrenzend bos, dat naar verwacht in 2024 wordt aangelegd buiten de site. 

Het gebied, een moerassig broekbos met inheemse boomsoorten, zal niet toegankelijk zijn voor publiek. 

Onderzoek van Arcadis toont het positieve effect aan van de aanleg van de groene zone.

Aanloop naar de aanleg van de groene zone

Aanbod om huizen te kopen en verkochte huizen

Om de groene zone naast de site te kunnen aanleggen, heeft Umicore aan alle bewoners die het dichtstbij wonen, in zone 1, aangeboden om hun woningen te kopen. Dit aanbod loopt sinds eind 2020. Bewoners met kinderen tot 12 jaar in zone 2, wat verder weg van de site, konden tot eind 2021 hun huizen aanbieden voor verkoop aan Umicore. Bijna alle bewoners zijn op het aanbod ingegaan: meer dan 97% van de woningen in zone 1 werd verkocht. In zone 2 zijn bijna 100 woningen vrijwillig verkocht aan Umicore.

Gefaseerde afbraak en vergunning 

Het project betreft de afbraak van in totaal 186 woningen. De werken verlopen in twee fases, waarbij in de eerste fase 17 woningen worden afgebroken en daarna de resterende woningen. Tijdens de eerste werkzaamheden evalueren we samen met de aannemer of alle getroffen voorzorgs- en veiligheidsmaatregelen volstaan of aangepast moeten worden. Op deze manier kunnen we de tweede fase van de afbraken in de herfst zo optimaal, efficiënt en veilig mogelijk laten verlopen voor de buurtbewoners.

Umicore kreeg in maart 2023 de vergunning van het College van Burgemeester en Schepenen in Antwerpen om de eerste 17 woningen af te breken en zal hiermee nog voor de zomer mee beginnen.

Verloop werkzaamheden eerste fase

Beperkte hinder tijdens eerste fase van één maand 

Afhankelijk van de weersomstandigheden duren de werken naar verwacht maximaal één maand. De weersomstandigheden hebben voornamelijk te maken met de windkracht en het zo veel mogelijk beperken van opwaaiend stof. Zie ook: 'Opvolging en bestrijden van stofverspreiding' hieronder.

De woningen die tijdens de eerste fase afgebroken worden, bevinden zich voldoende ver van de woningen van de bewoners van de wijk. De hinder zal dus beperkt blijven. 

De werken vinden plaats in de Achturendagstraat, langs de kant van het Wolplein, de Curiestraat en de Scheldevrijstraat. De Achturendagstraat ter hoogte van het Wolplein zal tijdelijk worden afgesloten, omdat er aan beide zijden van de straat werken plaatsvinden. 

Om de geluidshinder te beperken, werkt de aannemer enkel overdag en van maandag tot en met vrijdag. 

Werf 

In het belang van de veiligheid van iedereen, wordt de werf afgesloten en zal enkel toegankelijk zijn voor bevoegden. De nodige signalisatie is aanwezig. Buurtbewoners met vragen over de werken, of die vrijkomend stof of onregelmatigheden en de aanwezigheid van onbevoegden op de werf willen melden, kunnen ons gratis bereiken op 0800 97 739.

Opvolging en bestrijden van stofverspreiding

Onze dienst leefmilieu en onze R&D afdeling volgen het eventueel vrijkomen van stof tijdens de werken extra intensief op en analyseren de gegevens. De resultaten stellen ons in staat om de werkwijze bij de vervolgafbraak, indien nodig, bij te stellen en te verfijnen. Daarnaast is er systematisch toezicht op de werf en volgen we afspraken met de aannemer nauwgezet op. 

Afspraken met de aannemer

We zetten maximaal in op het beperken en monitoren van stofverspreiding om zo de werken samen met de aannemer eventueel bij te sturen. Met de aannemer maakten we onder andere de volgende afspraken: 

• Hekken voorzien van stofschermen omringen de werfzone 
• Voor de start van de afbraakwerken wordt het betrokken huis nat gesproeid 
• Tijdens de werken, slaat het vocht uit mistkanon(nen) stofverspreiding neer 
• Het puin en afbraakmaterialen worden nat en afgedekt in vrachtwagens afgevoerd
• De betrokken straten worden aan het einde van elke werkdag (maandag tot en met vrijdag) gereinigd 

Monitoren van stof – meetstations en windbarometer

Tijdens de werkzaamheden monitoren en meten we de mogelijke stofverspreiding extra intensief. We maken gebruik van onze eigen drie meetstations in de buurt en op de site, en onze windbarometer. 

De windbarometer gebruiken we op onze site om onze activiteiten aan te passen aan de voorspelde windkracht en zo het risico op stofverspreiding te beperken, maar we zetten hem nu ook in voor de werken in de wijk. Kleurcodes geven aan welke werkzaamheden van toepassing zijn:

• Groen: De werken verlopen volgens de voorschriften zoals hierboven beschreven 
• Oranje: Er worden geen sloopwerken met de kraan uitgevoerd. Afbraken binnenshuis met gesloten ramen en deuren blijft mogelijk
• Rood: De werken worden tijdelijk stilgelegd bij een windkrachtvoorspelling van 6 Beaufort of meer

Tweede fase van de werkzaamheden 

Na een grondige evaluatie van de eerste fase volgt de afbraak van de resterende woningen later dit jaar. In afwachting van de aanleg van de groene zone in 2024 zal het vrijgekomen terrein worden ingezaaid met gras om stofverspreiding te vermijden. Een ontwerpplan van de beplanting volgt na de zomer.